ภาษีย้อนหลัง
มีเพื่อนผมคนหนึ่งได้รับจดหมายจากสรรพากรส่งไปที่ภูมิลำเนาเดิมที่เคยอยู่เมื่อ 7 ปีที่แล้วว่าในเวลานั้นคำนวณภาษีผิดไปหกพันกว่าบาท จึงขอให้มาชำระโดยชำระเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยและค่าปรับรวมสองหมื่นกว่าบาท เพื่อนมาคุยด้วยความคับแค้นใจว่าเงินต้นหกพันกว่าบาทยอมจ่าย แต่ดอกเบี้ยพร้อมค่าปรับนั้นปัญหาอยู่ที่ความล่าช้าของสรรพากรกลายเป็นเราต้องรับผิดชอบ
ผมวิเคราะห์ดูเห็นว่าจริง ๆ แล้วภาษีย้อนหลังไม่เกิน 5 ปี แต่ปัญหาคือเมื่อ 4 ปีก่อนได้มีหนังสือจากสรรพากรเรียกไปพบ แต่ได้คุยเจรจากันทางโทรศัพท์และปิดเรื่องเรียบร้อยแล้ว แต่ไม่คิดว่าจะเอามาเป็นประเด็นอีก อีกทั้งวันนี้หลักฐานต่าง ๆ ก็ไม่อยู่แล้ว จะทำอย่างไร ผมจึงบอกเพื่อนว่าไม่เป็นไร หลักฐานไม่อยู่ก็ไม่มีปัญหา ถ้าสรรพากรจะรีดเงินเราต้องหาหลักฐานมาเอง ไม่ใช่หน้าที่เราต้องหาหลักฐานมารีดเงินตัวเอง
ผมจึงให้เพื่อนมอบอำนาจให้ผมเข้าไปเจรจาแทน ผมได้เข้าไปพบกับเจ้าหน้าที่และได้คำนวณภาษีให้ดู ซึ่งผมก็ยอมรับว่าคำนวณผิดไปหกพันกว่าบาทตามที่เจ้าหน้าที่บอกมาจริง ๆ เจ้าหน้าที่คำนวณดอกเบี้ยพร้อมค่าปรับปรากฎว่าสองหมื่นกว่าบาทจริง ๆ
ผมจึงเปิดประเด็นว่า “ตามกฎหมายแล้วภาษีย้อนหลังได้กี่ปี” เจ้าหน้าที่เห็นเราเริ่มรู้กฎหมายจึงวิ่งหาผู้ใหญ่เรียกเข้ามาช่วยคุย สรุปว่าภาษีย้อนหลังได้ไม่เกิน 2 ปี แต่ถ้าจะขยายเป็น 5 ปีต้องขออนุญาตจากอธิบดี (ผู้ใหญ่ไม่ช่วยอะไรหรอก แต่เปิดกฎหมายอ่านกันเลย) สรุปว่าเรื่องนี้หมดอายุความแล้ว
เจ้าหน้าที่แย้งว่าเราเคยมีจดหมายแจ้งไปซึ่งตอนนั้นยังไม่ถึง 2 ปี จุดอ่อนอย่างหนึ่งของเจ้าหน้าที่สรรพากรคือชอบทำอะไรแบบไม่มีหลักฐาน ตรงนี้ก็เลยกลายเป็นปัญหากลับไปเอง เพราะผมถามว่าจดหมายวันนั้นบอกหรือว่าว่าเรียกคุยเรื่องอะไร และมีบันทึกหลักฐานการสนทนาไหม คำตอบคือไม่มีหลักฐาน ผมเลยบอกว่าถ้าอย่างนั้นประเด็นนี้ไม่เคยพูดถึง ถือว่าจบเรื่อง
สุดท้ายมุขที่ผมเถียงไม่ออก “แม้เรื่องจะเลยเวลามานานแล้ว คุณก็คำนวณผิดจริง ๆ ก็ควรจะต้องจ่ายนะคะ ไม่จ่ายดอกเบี้ยและค่าปรับก็ได้ จ่ายหกพันก็พอ” ผมตอบว่าไม่ใช่เงินผม ผมตอบคำถามแทนไม่ได้ หลังจากเจรจากับเพื่อน เลยสรุปว่ายินดีจ่ายหกพัน แต่ไม่จ่ายย้อนหลัง โดยวิธีการจ่ายเงินคือในปีนี้เราจะเสียภาษีเพิ่มขึ้นหกพันบาท เจ้าหน้าที่ไม่ยอมครับให้เราทำเรื่องจ่ายย้อนหลัง ผมถามว่าแล้วมันต่างกันยังไง สำหรับผมแล้วหากเราจ่ายย้อนหลังเท่ากับเรายอมรับความผิด แต่เราไม่ยอมรับและเราก็จ่ายหกพันบาท จะจ่ายปีนี้หรือย้อนหลังก็เหมือนกันไม่ใช่หรือ แต่ผมรู้ว่าข้อแตกต่างก็คือปีนี้กับเจ็ดปีที่แล้วเจ้าหน้าที่ที่ดูแลเป็นคนละคน จ่ายปีนี้เป็นผลงานของเจ้าหน้าที่ปีนี้ แต่จ่ายย้อนหลังจะเป็นผลงานของเจ้าหน้าที่ที่โทรเรียกเราเข้าไปคุย สุดท้ายเจ้าหน้าที่โมโหบอกว่า ถ้าจะจ่ายปีนี้คุณไม่ต้องจ่ายหรอก เลยสรุปว่าไม่ต้องจ่าย
บางปีสรรพากรเก็บภาษีได้น้อยก็จะหยิบเอาเรื่องเก่า ๆ ขึ้นมาเพื่อหาเรื่องรีดภาษี หากเรารู้กฎหมายและที่สำคัญคือศิลปะในการเจรจาแล้ว ก็จะทำให้เราไม่ต้องเสียค่าปรับ ดอกเบี้ย หรือแม้แต่เสียภาษีย้อนหลังเลยก็ได้